Oyun Terapisi Oyuncakları ve Anlamı

Türk Dil Kurumu oyunu belli kuralları olan eğlence, oyuncağı ise oyun aracı olarak tanımlar. Esasında oyun ve oyuncak bu tanımın çok ötesinde anlamlar ifade eden kavramlardır. Öyle ki oyun terapisi oyuncakları sayesinde çocuğun iç dünyasını keşfetmek mümkündür. Peki, hangi oyuncak ne anlama gelir?

Oyun çocuklar için evrensel bir dildir. Bu dili öğrenmenin ve anlamanın yolu, çocuklar için oyun terapisi uygulayarak çocuğun gelişimine uygun oyuncakları sembol olarak kullanmaktır. Nitekim deneyimsel oyun terapisi sırasında kullanılan oyuncaklar aracılığıyla ve oyun yoluyla çocuğun dile getiremediği duygu ve düşüncelerini öğrenmek mümkün olur.

Oyun Terapisinde Oyuncakların Anlamı

Oyun terapisi çocuklara kendilerini ifade edebilmeleri için fırsat tanıyan bir terapi türüdür. Oyun terapisinde terapist çocukla arasında terapötik bağ kurar. Oyun terapisi malzemeleri olarak da ifade edebileceğimiz oyun terapisi oyuncakları bu bağı kurabilmek için köprü işlevi görür.

Çocuğun problemine, yaşına ve gelişimine uygun oyuncaklar kullanılarak uygulanan oyun terapi yöntemleri çocukta şu yönde değişim oluşturur:

• Sorumluluk alabilme becerisi gelişir
• Bağımsız kararlar alabilir
• Kendine daha çok güvenir
• Sorunlarla başa çıkma becerisi gelişir
• Kendi duygularını ve başlarının duygularını kabul etmeyi öğrenir
• Seçim yapmayı öğrenir

Oyun terapisinin faydalı olabilmesi için oyun terapisi insan figürleri, hayvanlar, taşıtlar gibi uygun oyuncaklar yardımıyla gerçekleştirilmelidir. Nitekim oyun terapisinde oyuncakların anlamı göz ardı edilemez. Oyun terapisinde çocuk aslında hem çevresindeki yetişkinlerin hayatını hem de kendi duygu ve düşüncelerini yansıtır.

Oyun terapisinde kullanılan oyuncakların her biri bir duyguyu veya düşünceyi sembolize eder. Örneğin, oyuncak silah ve yırtıcı hayvanların kullanılması saldırganlığa; biberon gibi bebek bakım oyuncakları bebeklik dönemine dönme isteğine işaret edebilir.

Her oyuncak her çocuk için farklı anlamlara da gelebilir. Örneğin, çocuğun oyuncak silahla oynamayı seçmesi, anneye el kaldıran babaya gözdağı verme mesajı taşıyabildiği gibi güçsüz olduğu düşüncesiyle güç kazanma isteğini de yansıtabilir. Bu aşamada terapistin şu sorulara yanıt bulması gerekir:

• Çocuk hangi oyuncakları seçti ve kime atfetti?
• Çocuk oyunu planlayabiliyor mu, yönlendirmeye ihtiyaç duyuyor mu?
• Ortaya çıkan sonuç ne? Çocuk mağduriyeti mi, fiziksel saldırıyı mı, bakılıp büyütülmeyi mi yansıttı?

Aşağıdaki tabloda deneyimsel oyun terapisinde kullanılan bazı oyuncaklar ve işaret ettikleri duygu ve düşünceleri belirttik:

Oyun Terapisi İçin Gerekli Oyuncaklar

Deneyimsel oyun terapisinde oyun aracılığıyla güven inşa edilmesi ve bahsettiğimiz kazanımların sağlanabilmesi için duruma ve yaşa göre oyuncak seçimi yapılması kritik önem taşır. Oyuncakların terapi sürecindeki etkisi ve çocukların fizyolojik ve psikolojik gelişimini nasıl şekillendirdiği göz önünde bulundurulduğunda, oyuncak seçiminin alalede bir iş olmadığı daha iyi anlaşılacaktır.

Oyun teraspisti oyun terapisinde kullanılacak oyuncakları kendisi seçer. Örneğin, özel durumu olan çocuklar için duyu bütünleme oyuncakları kullanabilir. Oyuncakların ne kadar interaktif olduğunu tespit ettikten sonra yaşa göre oyun terapisi oyuncakları seçerek terapide çocuğa sunabilir.

Oyun terapisi uygulanması için oyun odasına konulması gerekli oyuncaklar şunlardır:

• İçinde eşyalar da bulunan bir bebek evi
• Biberon gibi bebek bakım oyuncakları
• Oyuncak askerler ve askerlik malzemeleri
• Çocuk aktivite masası ve sandalyesi
• Kukla
• Oyun terapisi kumu ve kum tepsisi
• Parmak boyası
• Kil
• Temizlik arabası gibi oyuncak temizlik eşyaları
• İnsan, ev, hayvan ve nesne resimleri
• İp ve oyuncak takılar
• Araba, uçak gibi taşıt oyuncakları
• Kelepçe
• Dart silahı
• Soyguncu maskesi
• Bükülebilir belirsiz figürler
• Plastik tabak ve bardaklar
• Dondurma çubukları
• Koli bandı
• Keskin olmayan makas

Oyuncak bebekler, biberon, evcil hayvanlar gibi oyuncaklar şefkat temalı oyuncaklardır. Oyun hamuru, boya malzemleri, kinetik kum gibi oyuncaklar yaratıcılığı geliştirir ve çocuğun duygularını yansıtır. Doktor kiti, acil durum arabaları gibi oyuncaklar çok amaçlı kullanılabilir. Aşağıdaki tablo, oyun terapisinde belirli amaçlara ulaştıran araç ve etkinlikleri ortaya koyar:

Özetle;
Oyun terapisinde kullanılan oyuncaklar çocuğun kendini ifade etme yöntemidir ve çocuğu terapist ve ebeveyniyle arasındaki köprü niteliğindedir. Oyun terapisi için hangi oyuncakların gerekli olduğuna ve nasıl anlamlar ifade ettiğine odaklandık. Siz de oyun terapisiyle çocukların dilini öğrenebilme yetisi kazanmak istiyorsanız oyun terapisi eğitimi alabilirsiniz. Eğitim sayfamızı inceleyerek eğitim ve sertifika sürecine dair bilgi edinebilirsiniz.