Diksiyon Ne Demek? Diksiyon Nasıl Düzeltilir?

Bilgili, tecrübeli ve yetenekli biri olabilirsiniz. Peki, bu yetkinliklerinizi bir kişi veya gruba aktarmada ne kadar iyisiniz? Karşınızdaki kişi sizi dinlerken yoruluyor ve sıkılıyor mu; yoksa mest mi oluyor? Yanıt birinci seçenek ise diksiyon ne demek ve diksiyon nasıl düzeltilir öğrenmelisiniz. Nasıl mı? Bu yazımızda diksiyonun ne olduğuna değindik ve diksiyonunuzu nasıl geliştirebileceğinize dair ipuçları paylaştık.

Türkçe, şüphesiz dünyanın en zengin ve en güzel işitilen dillerinden biridir. Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün “Türk dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil şuurla işlensin” sözleri de bunu kanıtlar niteliktedir. Elbette Türkçe dil kurallarına hâkim olup ses bilgisini etkili şekilde kullanmak kişinin kendini doğru anlatabilmesi için yeterli değildir.Jest ve mimik kullanarak dil bilgisini desteklemek, doğru yerde doğru vurgulama yapmaya dikkat etmek, heyecanı kontrol etmeyi bilerek akıcı konuşmak gerekir.

Sosyal becerilerde başarılı olmanın sırrı etkili iletişim kurabilmektir. İş hayatında kariyer basamaklarını hızlı tırmanan, lider statüsündeki kişilerin sahip olduğu niteliklerden biri de doğru iletişim kurabilmektir. Nitekim telefonda konuşamayan bir sekreter veya sunum yaparken heyecanı kontrol edemeyip akıcı konuşamayan bir satış müdürü pek de hoş olmayan durumlarla karşılaşabilir.

Diksiyon Nedir, Özellikleri Nelerdir?

Hem iş hayatında hem de günlük hayatta etkili iletişimin ne denli önemli olduğuna değindik. Peki, diksiyon nedir? Diksiyon kelimesinin kökeni ve diksiyon kavramı ile aslında ne anlatılmak istendiğine değinelim. Diksiyon aslında Latince kökenli bir kelime olup Türkçeye Fransızcada söylendiği şekilde geçmiştir.

Diksiyon, dil konusundaki otoriteler tarafından farklı şekillerde tanımlanmıştır. Genellikle güzel konuşma sanatı ifadesi ile birlikte kullanılır. Bizce diksiyon ne demek sorusunun en kısa ve net cevabı şöyledir: Konuşma dili ile yazı dili arasındaki farklılıkların bilinciyle; sözcükleri doğru seçip telaffuz etmek ve tonlama, beden dili hareketleri ile anlamlı konuşabilmektir.

Diksiyon ile ilişkilendirilen diğer temel kavramları açıkladığımızda diksiyonun ne olduğunu daha iyi anlatabilmiş olacağız. Fonetik, diksiyon ile ilgili kavramların başında gelir ve ses bilgisi anlamına gelir. Sesleri doğru çıkarabilmeye odaklanır. Lehçe, dilin belirli bir alanda nasıl konuşulduğu ile ilgilidir. Lehçe ile şive genellikle karıştırılır. Şive ile lehçe arasındaki fark, şivenin dilden çok fazla uzaklaşmamış olması ve dilden belli bir zaman diliminde ayrılmış olmasıdır. Ağız da şive ile karıştırılabilir. Ağızı doğal konuşma dili olarak ifade edebiliriz. Ağız, yazma dilinde ortadan kalkar.

Diksiyonu tanımlarken yazma dili ile konuşma dili arasındaki fark şeklinde bir ifade kullandık. Diksiyon geliştirmek için diksiyon geliştirme yolları arayan kişi bu ifade ile karşılaştığında şaşırabilir. Çünkü yaygın kanı Türkçenin yazıldığı gibi konuşulduğu yönündedir. Oysa aşağıdaki örneklerden anlaşıldığı gibi iyi bir diksiyon için yazma ve konuşma dilini farklı kullanmak önem taşır. Diksiyon tam olarak da bu noktada devreye girer.

• Değil kelimesi konuşma dilinde ‘diil’ şeklinde kullanılmalıdır.
• Konuşuyorsunuz konuşma dilinde ‘konuşuyosunuz’ şeklinde kullanılmalıdır.
• Bir gün konuşma dilinde ‘bi gün’ olarak telaffuz edilmelidir.
• Gideceğim kelimesi konuşma dilinde ‘gidicem’ şeklinde kullanılmalıdır.

Etkili konuşma yanlış telaffuzdan kaçınılmasıyla da mümkündür. En yaygın yapılan telaffuz hataları şöyledir:

Etkili konuşma yanlış telaffuzdan kaçınılmasıyla da mümkündür. En yaygın yapılan telaffuz hataları şöyledir:

• Takdir (doğru) – taktir (yanlış)
• Herkes (doğru) – herkes (yanlış)
• Mütevazı (doğru) – mütavazi (yanlış)
• Salep (doğru) – sahlep (yanlış)
• Hükumet (doğru) - hükümet (yanlış)
• Gene / Yine (doğru) – gine (yanlış)
• Sarımsak (doğru) – sarmısak (yanlış)
• Istırap (doğru) – ızdırap (yanlış)

Söz ile davranışların uyumu birleştiğinde, vurgulama ve telaffuz hatalarına dikkat ediğinde doğru diksiyon özellikleri ortaya çıkar. Böylece karşı tarafta olumlu izlenim uyandırmak mümkün olabilir.

Evde Diksiyon Nasıl Düzeltilir?

Diksiyon kurallarını; sözcük seçimine dikkat etmek, heceleri doğru vurgulamak, jest ve mimikleri doğru kullanmak, sözcükleri doğru telaffuz etmek, sesin işitilebilir olduğuna emin olmak şeklinde sıralayabiliriz. Peki, bu kurallara uygun şekilde konuşabilmek için belirli bir sürede diksiyon nasıl düzeltilir? Elbette en doğru yanıt anlatım bozukluklarından beden diline, vurgulamalardan ses tonunuzu doğru kullanmaya pek çok noktada ayrıntılı bilgi verilen diksiyon eğitimlerine katılmaktır. Bununla birlikte evde diksiyon geliştirme uygulamaları yardımıyla doğru nefes alıp doğru diksiyon ve güzel konuşma için başlangıç yapılabilir.

Siz de evde diksiyon nasıl geliştirilir öğrenmeye ihtiyaç duyuyorsanız, öncelikle önerimiz heyecanınızı yenme konusunda sorun yaşıyorsanız bu konuda çabalamanızdır. Sonrasında doğru sözcük seçimi,güzel sunum hazırlama teknikleri ,beden dili hareketleri ve anlamları , diksiyon geliştirme metinleri gibi yöntemlerle diksiyon egzersizleri yapabilirsiniz.

Diksiyonu geliştirmenin en iyi yollarından biri de diyafram nefesi almaktır. Diyafram nefesi alabilmek için şu egzersizleri yapabilirsiniz:

• Yere sırt üstü uzanın. Hızlı ve kesik kesik olacak şekilde ağzınızdan soluyun. Nefes alma sırasında karnınızdaki hareketi gözlemleyin. Karnınızda hareket yoksa göğüs kafesinizin üzerine elinizi bastırın ya da bunu yapması için çevrenizdeki birinden yardım alın. Mide bölgesinin inip kalkması diyaframa yakın bölgeleri çalıştırdığınız anlamına gelir. Bu çalışmayı 15-20 gün süresince 10-15 dakika sürecek şekilde yapmaya devam edin.
• Bir mum yakın ve mumdan sadece birkaç santimetre uzaklaşın. Anlaşılır bir sesle konuşun. Konuştuğunuzda mumun sönmesi soluğunuzun şiddetli olduğunu gösterir. Konuşmayı yavaş yavaş yükseltin, aynı zamanda mumun sönmemesine dikkat edin.
• Burnunuzdan derin bir soluk alın ve şu tekerlemeyi söyleyin: “Bir peltek büyük baba peltek konuşan peltek torununu pelteklikten kurtarabilir mi?”
• Kollarınızı iki yana açıp burnunuzdan derin bir nefes alın. Nefes verirken kollarınızı aşağıya indirin. Aynı egzersizi ayaklarınız ucuna basıp yükselerek de yapabilirsiniz.

Diksiyon Eğitimi Nedir?

Konuşma, doğuştan gelen bir yetenektir; fakat güzel konuşma sanatı sonradan öğrenilir. Özellikle de iş hayatında diksiyon ve güzel konuşma, pek çok pozisyon için aranılan niteliklerden biridir. Doğru anlaşılma isteği günlük hayatta da diksiyonu önemli kılmıştır.

Konuşma diksiyonu nasıl düzeltilir sorusunu pek çok yöntem ile yanıtladık. Elbette diksiyon geliştirmenin en iyi yolu alanında uzman bir kişiden diksiyon eğitimi almaktır. Bu eğitimlerde sadece Türkçenin standart özelliklerini değil; iyi bir konuşmacının sahip olması gereken özellikleri, beden dilini nasıl kullanmanız gerektiğini ve daha fazlasını teorinin ötesinde öğrenebilirsiniz.

Söz söyleme sanatının inceliklerini öğrenmek için bir mekâna gitmeniz gerekmez. Uzaktan eğitim sayesinde mekân sınırlaması olmadan da diksiyon ne demek gibi soruların yanıtlarını detaylıca öğrenebilirsiniz.