Menü
Aile terapisi ya da diğer adıyla aile danışmanlığı, aileyi merkeze alarak psiko-sosyal destek vermeye yönelik bir terapi türüdür. Aile içinde kalıplaşan ve çözümsüz kalan durumları konu alan aile terapisi, birbirinden özel vakalarla yol alır. Aile terapisini uygulayan kişi ise aile terapistidir ve terapist ilgili konuda mesleki bilgi birikimini en iyi şekilde göstermeye çabalar. Peki aile terapisinin ve terapistin kapsama alanında olan konular nelerdir? Gelin, aile terapisi konularına giriş yapalım.
Aile terapisi konuları, ailede kökleşen veya başa çıkılamaz durumdaki her konuyu içerir. Her mutsuz ailenin kendine özgü sorunlarının olabileceğinden hareketle vakaya özel bir durum değerlendirmesi yapılır. Aile terapisi konuları arasında en öne çıkan başlık ise iletişim sorunlarıdır.
Aile üyelerinin birbiri ile iletişim ve etkileşim kurma biçimlerinde rahatsız edici bir davranış tekrarı, duygudurumu veya değişiklikler olabilir. Bu durumda rahatsızlık tüm aile bireylerini de etkileyebilir. Böyle bir döngü içine hapsolmak, aile bireylerinin psiko-sosyal durumlarına da zarar verir. Ailede iletişim sorunları başlığını biraz daha detaylandıracağız fakat gelin önce aile terapisi konularına genel olarak bir bakalım.
Yukarıdaki tüm çalışma konularını birazdan ele alacağız ama ilk önce aile terapisini biraz daha irdelemeliyiz. Aile terapisi, bir rehberlik hizmeti olarak 1900'lü yıllarda kendini gösterse de bugünkü hizmet anlayışı ancak 1950'den sonra yerleşmiştir. Yani aile terapisi, modern dünyanın ihtiyaçlarına yanıt verecek şekilde kendini göstermeye başlamıştır.
Bugün artık aile de yaygın terapi konularından biridir çünkü ailenin sarsılmaz ve içe kapanık olduğu yanılgısı büyük oranda aşılmıştır. Aile danışmanlığı hizmeti de tüm aile üyelerine açık bir şekilde destek ve yardım vermeye en zamankinden daha çok hazırdır. Gerekli bilgileri verdiğimize göre içeriğimizin ana konusuna tekrar dönelim. İlk olarak ailedeki iletişim sorunlarını ele alacağız.
İletişim konu başlığı, aile dışındaki pek çok alana sirayet eden bir kavram. Bugünün değişim ve dönüşüm geçiren kavramlarından da biri. Bu değişim ve dönüşümü aile içi ilişkilerde görmek de mümkün. Eşler arası ilişkiler dışında, çocuk ile ebeveyn arasındaki nesil farkı da iletişim sorunlarını doğurabiliyor. Geniş bir içeriğe sahip aile içi iletişim sorunlarını şöyle ele alabiliriz:
Yukarıdaki iletişim sorunları, eşler veya çocukla-kardeş, çocukla yaşanabilir. Yaşanan bu iletişim sorunu, bir döngü hâlini alırsa ortaya bir kriz ve bireylerde yaygınlaşacak bir psikolojik rahatsızlık çıkabilir. Haliyle bu durum da ailenin bir aradalığına zarar verir.
Ailedeki iletişim sorunlarının kaynağı ise duygusal veya dış kaynaklı konular olabilir. Gelin şimdi aile terapisinin öne çıkan bir diğer çalışma konusu, duygusal süreçlere bir bakalım.
Bu başlık altındaki duygusal durumlar, bireysel psikolojiyi ilgilendiren konulardır. Yalnız tek tek aile üyelerinin psikolojileri, aileyi kuşatan bir sorunu da doğurabilir. Özellikle ebeveynlerin psikolojisi ve davranışları söz konusu olduğunda, çocuğun psiko-sosyal durumuna doğrudan etki eden vakalarla karşılaşılıyor.
Bir önceki konuda olduğu gibi ailedeki duygusal süreçlerle ilgili durumlar da epey geniş. Genel olarak ise danışmanlığa gerek duyulan durumlar şu şekildedir:
Belirtiğimiz konu başlıkları, tek bir aile üyesinde görülebileceği gibi birkaç aile üyesini de etkisi altına alabilir. Bazen de ailede kronikleşmiş bir yatkınlığın sonucu olabilir. Ailedeki bazı durumlar, çocukları ve gençleri olumsuz bir duygudurumuna sürükleyebiliyor. Özellikle stres, aşağılama, baskı ve beklentiler, çocuk ile genç bireyi depresyondan intihara kadar farklı süreçlere itebiliyor. Sonuç olarak ebeveynlerden başlayarak her bir aile üyesinin ruh sağlığı, direkt olarak aileyi etkileyebilecek bir döngüyü yaratabiliyor.
Ailedeki bağımlılıklar da danışmanlık hizmeti için başvurabileceğiniz bir diğer konu başlığı. Ailedeki bağımlılık konusuna madde, alkol, psikolojik ve cinsel bağımlılıklarını ekleyebiliriz. Aile sistemi içerisindeki bağımlılık; eşlerden birinin, ikisinin veyahut çocuğun yaşadığı bir bağımlılığı olabilir.Madde bağımlılıkları yaygın görülen bir konu olsa da psikolojik ve cinsel bağımlılıklar da danışmanlık hizmeti kapsamındadır.
Özellikle çift ve aile terapisi, cinsel işlev bozukluklarına konu olabilen bağımlılıkları da ele alır. Netice olarak ebeveynin ya da çocuğun yaşayabileceği bir bağımlılık, ailedeki genel işleyişi de sarsacaktır. Bu sarsıntıyı en az zararla atlatmak için de aile danışmanlığın geniş hizmet aralığından faydalanmak gerekir.
Geldik şimdi Türkiye'de çok da yaygın olmayan beceriler ve bilgiler edinme konusuna. Birçok durumda başvurabileceğiniz aile danışmanlığına, ebeveynliğe giriş bilgileri edinmek için de başvurabilirsiniz.
Çift ve aile terapistleri, ebeveyn olmayı düşünen ya da ebeveynliğe hazırlanan çiftlere süreçte nasıl rol oynayabileceklerini aktarır. Bilinçli bir ebeveyn olmaya çabalayan anne ve baba, terapiye birlikte başvurarak süreçte nasıl aktifleşebileceklerini öğrenirler. Ülkemizde ebeveynlik bilgi ve becerilerini edinmeye yönelik farkındalık başlasa da aile danışmanlığına başvurma noktasındaki isteksizlik göze çarpıyor. Eğer maddi durumunuz yeterliyse ve ebeveynliğe hazırlanıyorsanız sorumluluk, rol ve farkındalık konuları için danışmanlıktan yararlanabilirsiniz.
Evet, aile danışmanlığında sorunun kaynağına ve derecesine göre terapi aşamasının ilgili kısımları uygulanıyor. Yalnız buradaki terapiyi, klinik vakalardaki terapilerle aynı görmemelisiniz. Terapi sürecinde, ilgili aile üyeleri seansa katılır ve terapist eşliğinde sorunun odağı keşfedilir. Aile terapisti, terapi sürecinde eşlerin ya da diğer aile üyelerinin aktif katılımını bekler. Zaten aile danışmanlığı yöntemi temel olarak katılımcı bir şekilde sorunu ele almaya dayalıdır.
Aynı zamanda aile terapisti, ilaç önerisinde bulunmaz ve bireysel terapiye ihtiyaç duyan bireyleri ilgili kurumlara yönlendirir. Uzmanlık bakış açısını etkinleştiren aile terapisti, terapi sürecinde bireylerin karşılıklı iletişimini destekler, yargılayıcı bir üsluptan da uzak kalır. Peki danışan adayı aile terapisine nasıl başvurur?
Aile bireyi, eşler, ailenin tümü, destekleyici bir danışmanlık süreci için terapiye başvurmayı seçebilirler. Terapinin gidişatı ile beraber terapiye karar verme süreci de ayrıca önemlidir. Karar verme aşamasında bir destekçinizin olması ise süreci daha da kolaylaştırır.
Örneğin, çift terapisi almak istiyorsanız eşiniz ile bunu konuşabilir ve terapiye başvurmaya karar verebilirsiniz. Zorunlu ya da isteğe bağlı olarak ise tek başınıza terapiye de katılabilirsiniz. Genel olarak başvurunuz incelendikten sonra sizinle bir ön görüşme istenecektir. Ön görüşme sonrasında ise seans planlamasına göre danışmanlık hizmetinden yararlanabilirsiniz.
Aile terapisi konularını irdelediğimiz içeriğin sonuna geldik. Eğer ilgili konularda rahatsız edici bir aile durumu ile karşı karşıyaysanız terapi seçeneğini de mutlaka değerlendirmeye çalışın.
Blog
