Filial Terapi Nedir, Nasıl Yapılır?

Aile terapisi ve oyun terapisi ruh sağlığı için kritik önem taşıyan alanlardır. Yazımızda bu iki alanın birleşiminden doğan filial terapi konusunu ele alarak; filial terapide amacın ne olduğu, bu terapi türünün sorunların çözümünü nasıl sağladığı gibi konulara açıklık getirdik. Filial terapi nedir gibi konularda bilgi edinmeye ihtiyaç duyuyorsanız yazımızın devamını okumanızı öneririz.

Filial Latince kökenli bir sözcük olup Türkçede evlat olarak karşılık bulur. Filial terapi, 1964 yılında Bernard ve Loise Gourney tarafından geliştirilmiştir. 50 yılı aşkın süreçte filial terapi pek çok süreçten geçmiştir. Hatta Rise VanFleet bu alanda öncüdür.

Filial Oyun Terapisi Nedir?

Fial oyun terapisi psiko eğitimsel bir yaklaşımla geliştirilmiş bir terapi türüdür. Bu terapi türünde çocuk merkezli oyun terapisi ve aile terapisi bütünleştirilmiştir. Filial oyun terapisinin geliştirilmesinde dayanak noktası çocukların temel ihtiyaçları olmuştur.

Filial terapiyi çocuk ebeveyn ilişki terapisi olarak da ifade edebiliriz. Çünkü bu terapide diğer psikoterapi yöntemlerinden farklı olarak ‘hasta’ olarak nitelendirebileceğimiz kişi sadece çocuk değildir. Süreç bir bütün olarak ele alınır.

Filial oyun terapisinin vermek istediği mesaj şudur: Çocuk için aile öncelikli rol modelse aile çocuğun psikolojik açıdan sağlıklı olabilmesinde kilit rolü üstlenebilmelidir. Bu teoriyle birlikte terapi sürecinde anne babalar eğitilmiş olur. Dolayısıyla terapinin ilişkiyi güçlendirmede önemli ölçüde etkili olduğunu söyleyebiliriz.

Filial terapi duygusal ve gelişimsel bozukluğu olan çocuklar ve aileleri için uygulanır. Uygulanmasına sebebiyet veren durum kimi zaman kronik bir hastalığın psikolojik etkisi kimi zaman tuvalet problemleri şeklindedir. Filial oyun terapisinin uygulanma amaçlarını şöyle sıralayabiliriz:

• Anne ve baba ile çocukların günlük hayattaki ilişkisini güçlendirme
• Ailenin birlikte eğlenebilmesini ve sorunlarla başa çıkma becerisini kazanmasını sağlama
• Aile içi şiddet, evlat edinme, boşanma, öfke sorunları, stres ve travmaya neden olan her türlü durumun, çocuk psikolojisi ve aile çocuk ilişkisi üzerindeki olumsuz etkisini ortadan kaldırma

2-8 yaş aralığı için düzenlenen filial oyun seansları çocuğun duygusal sorunları ifade edebilmesini, aile arasında etkili iletişim ortamı oluşturulmasını sağlar. Terapi uygulanan bir çocuk kendini kontrol etmeyi deneyimlemiş olur. Bu durum ona özgüven kazandırır. Filial terapinin sağladığı tüm bu faydaları göz önünde bulundurduğumuzda terapinin, ailelerin çocuklarıyla sağlıklı iletişim kurabilmesi için yaptığı bir yatırım olduğunu söylememiz yanlış olmayacaktır.

Filial Oyun Terapisi Nasıl Uygulanır?

Filial terapi, anne baba ve çocuk arası ilişkiyi güçlendiren hem önleyici hem de tedavi edici bir yaklaşım diyebiliriz. Bu yaklaşımla ebeveynlere, filial terapinin yapı taşları olan şu temel beceriler öğretilir:

• Yapılandırma:Oyun saatinin ne kadar süreceğine dair çocuğa bilgi verilir. Böylece belirsizlik ortadan kalkmış olur.
• Empatik dinleme:Çocuklar kendi dünyalarının merak edilmeye değer olduğunu hissetmeye ihtiyaç duyar. Bu nedenle jest ve mimiklerle ebeveynin onu merakla takip etmesi önemlidir.
• Sınır koyma:Oyun terapisinde mutlaka belirtilmesi gereken iki sınır vardır: Orada bulunan herhangi birine veya bir eşyaya zarar vermemek.
• Oyun temalarını anlama:Oyun çocuğun kendisini ifade etme yöntemidir. Bu nedenle oyunların aslında ne anlama geldiğini anlayabilmek için iyi gözlem yapmak ve oyun konularını takip etmek önem taşır.

Filial Oyun Terapisi Evde Nasıl Yapılır?

Filial oyun terapisini anne ve babayı terapist konumuna yerleştiren bir terapi türü olarak tanımlamıştık. Buna göre filial terapi uygulamaları evde de yapılabilir. Bu noktada önemli olan bahsettiğimiz temel becerilere hakim olmaktır. Evde filial oyun terapisi süreci şu şekilde ilerleyecektir:

• Çocuğa yaşına ve gelişimine uygun oyuncaklar sunma
• Çocuğun yönlendirdiği oyunlara eşlik etme
• “Blokların yıkılması seni çok üzdü” şeklinde cümlelerle anlaşılma hissini oluşturma

Filial oyun terapisi uygularken çocuğu övmek veya herhangi bir davranışını eleştirmek doğru değildir. Oyunu öğretme değil paylaşım aracı olarak görerek bilgi veya tavsiye vermekten kaçınmak gerekir. Filial terapide kullanılabilecek yansıtma cümleleri şu şekilde olabilkir:

• “Hayvan minyatürleriyle oynamaya karar verdin” (anlaşıldığını hissettirme)
• “Sen nasıl oynamak istersin? Buna sen karar verebilirsin.” (sorumluluk duygusu geliştime)
• “Bir planın var, demek ki bir karar verdin” (yapıya saygı duyma)

Filial Oyun Terapisi Oyuncakları Nelerdir?

Bir çocuğun oynadığı oyuncak aslında onun kullanmadığı kelimelerdir. Bu kelimelerin anlaşılabilmesi için ebeveynlerin çocuğun yaşına uygun oyuncaklar alması gerekir. Filial terapi oyuncak listesi şu şekildedir:

• Aile bağını yansıtan oyuncaklar: Ev, mutfak eşyaları, temizlik eşyaları, insan kuklası, araba çeşitleri, bebek.
• Agresyonu (saldırganlığı) yansıtan oyuncaklar: Ok, silah, bıçak, yırtıcı hayvanlar, asker, polis malzemeleri.
• Yapıcı oyuncaklar: Puzzle, oyun hamuru, resim malzemeleri, tahta veya plastik bloklar, müzik aletleri.

Oyun terapisinde kullanılacak oyuncakların sağlığa zararlı madde içermeyecek şekilde üretilmiş olması ve hijyenik olması önemlidir. Oyun saati sırasında hangi oyuncağı kullanacağını çocuk kendisi seçmelidir.

Filial Oyun Terapisinin Faydaları Nelerdir?

Filial oyun terapisti terapi odasında ve evde eğitim seansları gerçekleştirerek yakın süpervizyon verir. Böylece anne ve babalar çocuk merkezli oyun terapisi gerçekleştirebilir. Filial oyun terapisinin hem anne baba hem çocuklar için sağladığı pek çok avantaj vardır. Filial oyun terapisinin çocuklar için sağladığı faydalar şunlardır:

• Duygularını fark etme ve kendini ifade etmeyi öğrenme
• Anlaşıldığını fark etme
• Özgüven kazanma
• Uyumsuz davranışlara azaltma veya tamamen ortadan kaldırma
• Sosyalleşerek olumlu ilişkiler kurma

Filial oyun terapisinin ebeveynler için faydaları ise şunlardır:

• Çocuk gelişimi konusunda gerekli bilgiyi edinme
• Çocuğun duygularını anlama
• Çocuk yetiştirme konusunda farklı bakış açılarıyla farklı beceriler geliştirebilme
• Çocuğun ruh sağlığı için bir takım gibi çalışabilme

Filial terapi şu sorunları yaşayan ebeveynler ve çocuklar için önerilir:

• Çocuklarını anlamakta ve onu sakinleştirmekte güçlük çeken, kardeşler arasındaki çatışmayı yönetemediğini düşünen ve çocuklarıyla oyun oynarken bile anlaşmazlık yaşayan ebeveynler
• Ebeveynleriyle sıklıkla inatlaşan, çevresine karşı saldırgan davranışlarda bulunan, sosyal ortamlarda içine kapanık davranan, ebeveynlerine karşı aşırı bağımlı olan çocuklar

Özetle;
Filial terapi nedir başlığı altında filial oyun terapisi nedir sorusunu yanıtlayarak filial oyun terapisti nasıl terapi yapar gibi konuları mercek altına almış olduk. Filial terapi bahsettiğimiz gibi bir oyun terapisi türüdür. Bu terapötik terapi türünü yalnızca oyun terapistleri uygulayabilir. Oyun terapisi hakkında bilgi edinmek için oyun terapisi nedir nasıl uygulanır başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.

Siz de filial oyun terapisi yapabilecek yetkinliğe sahip olmak istiyorsanız veya daha iyi bir ebeveyn olmak üzere kendinizi geliştirmek istiyorsanız oyun terapisi eğitimi alabilirsiniz. Filial terapi eğitimi de diyebileceğimiz bu eğitimdeki süreç hakkında kapsamlı bilgi edinmek için eğitim sayfamızı incelemenizi öneririz.